Þegar draumar verða að veruleika

Byggingarsaga íþróttahúss Íþróttafélags fatlaðra í Reykjavík.
Opnun nýbyggingar Laugardaginn 28. mars 2009 Ræða fomanns bygginganefndar ÍFR

Forseti Íslands Hr. Ólafur Ragnar Grímsson, Menntamálaráðherra Katrín Jakobsdóttir, Borgarstjórinn í Reykjavík Hanna Birna Kristjánsdóttir. Ágætu gestir.
Íþróttafélag fatlaðra í Reykjavík var stofnað 30. maí 1974 að frumkvæði Íþróttasambands Íslands, Sjálfsbjargar, landssambands fatlaðra og Öryrkjabandalags Íslands. Félagið fékk fyrst aðstöðu til æfinga í Sjálfsbjargarhúsinu, en sú aðstaða var síðan tekin undir sjúkraþjálfun.

Um 1980 hafði starfsemi félagsins vaxið það mikið að æfingar voru vítt og breitt um borgina s.s. í Sjálfsbjargarhúsinu, Íþróttahúsi Hlíðarskóla, Árseli og Baldurshaga á Laugardalsvelli. Aðgengi að mörgum þessara staða var mjög ábótavant fyrir hreyfihamlaða. Hófst þá umræða í stjórn félagsins um hvort ekki væri tímabært að félagið eignaðist eigið íþróttahús. Fólk leyfði sér að dreyma.

Strax var farið að kanna málið með viðræðum við embættismenn hjá Reykjavíkurborg og Menntamálaráðuneytinu. Svör flestra þeirra voru á einn veg þ.e.a.s. að engin þörf væri fyrir slíkt íþróttahús, félagið gæti aldrei staðið undir rekstri þess og að auki gæti félagið aldrei greitt sinn hlut í byggingarkostnaði. Þá voru lög um byggingu íþróttamannvirkja þannig að sveitarfélög og ríki borguðu hvort um sig 40% og íþróttafélögin sjálf 20% af byggingarkostnaði.

Þrátt fyrir þetta byrjaði félagið að leggja allt það fé sem því áskotnaðist og ekki þurfti til rekstrar, í byggingasjóð. Árið 1983 var síðan skipuð byggingarnefnd undir formennsku Sigurðar Magnússonar en auk hans voru í nefndinni Vigfús Gunnarsson og Trausti Sigurlaugsson sem báðir eru látnir. Nefndinni tókst að fá styrk frá Reykjavíkurborg en það fjármagn og byggingasjóðurinn dugði til að ljúka við grunn að íþróttahúsi árið 1985.

Þá stöðvuðust framkvæmdir alveg vegna fjárskorts og margir urðu úrkula vonar um að ekki yrði af frekari framkvæmdum. Svo rammt var það að ýmsir fóru að tala um að best væri að reyna að selja grunninn.

Í lok árs 1986 var svo skipuð ný bygginganefnd. Fengum við til liðs við okkur valinkunna athafnamenn úr Lions- og Kiwanishreyfingunum. Má þar m.a. nefna Svavar Gests, hljómlistamann og tónlistaútgefanda,  Jón Sigurðsson sem kenndur var við Straumnes sem síðar varð formaður félagsins, Ásgeir B. Guðlaugsson, kenndur við Timburverslun Árna Jónssonar sem varð svo fyrsti framkvæmdastjóri íþróttahússins, Samúel Jón Samúelsson endurskoðanda og Geir Björgvinsson bifreiðastjóra. Þeir eru allir látnir. Auk þeirra voru í nefndinni Magnús Sigtryggsson og Pétur Árnason sem eru látnir, einnig Arnór Pétursson sem var formaður, Guðni Þór Arnórsson, Jóhanna Stefánsdóttir og Júlíus Arnarsson.

Í fyrstu mættu nefndin sama viðhorfi og áður um að hvorki væri þörf fyrir íþróttahúsið eða félagið réði ekki við að reka það eða borga sinn hlut.
Þetta breyttist þegar Davíð Oddson þáverandi borgarstjóri og Ólafur Ragnar Grímsson þáverandi fjármálaráðherra samþykktu rök nefndarinnar og sáu að þörfin var ótvíræð.

Á árinu 1987 var gerður samningur við Teiknistofuna sf. undir forystu feðganna Gísla Halldórssonar og Leifs Gíslasonar og Verkfræðistofu Sigurðar Thoroddsen (VST) undir forystu Níelsar Indriðasonar um hönnun íþróttahússins. Í framhaldi af því var svo gerður samningur við verktakafyrirtækið Ártak og Sigurð Reynisson, byggingameistara um byggingu hússins. Húsið var svo vígt 27. september 1990 og frú Vigdís Finnbogadóttir þáverandi forseti Íslands lagði hornstein að húsinu.

Um það leyti sem íþróttahúsið var tekið í notkun var gerður samningur við Endurhæfingarstöð Hjarta,- og lungnasjúklinga um samstarf og starfsemi stöðvarinnar í íþróttahúsinu. Það samstarf hefur verið með ágætum allan þennan tíma.

Allar þær mótbárur og hrakspár sem við höfðum átt við að glíma afsönnuðust fljótlega því tveim árum eftir að íþróttahúsið vara tekið í notkun borgaði félagið upp byggingalánið sem það þurfti að taka. Íþróttahúsið hefur aldrei verið rekið með halla eða þurft aðstoð vegna reksturs.

Um aldamótin var ljóst að svo þröngt var orðið um alla starfsemi í íþróttahúsinu að nauðsynlegt væri að stækka það. Sú þörf óx með ári hverju og ljóst varð að aðeins tvennt væri í stöðunni þ.e. að stækka húsið eða segja upp leigusamningi við HL -stöðina og vísa henni þar með út í óvissu með starfsemi sína.

Skipuð var ný byggingarnefnd 2005 í henni eru Arnór Pétursson, Garðar Steingrímsson, Júlíus Arnarsson og Þórður Ólafsson , sem þegar hófst handa við að kanna jarðveg fyrir stuðningi við stækkun. Frá því húsið var byggt hefur lögum verið breytt þannig að nú eru íþróttamannvirki alfarið á vegum sveitarfélaga og því í okkar tilviki hjá Reykjavíkurborg.

Þar sem stækkunin var ekki að öllu leiti vegna þarfa félagsins, því eins og fyrr sagði má segja að þarfir félagsins hefði mátt leysa að mestu með því að segja HL-stöðinni upp leigusamningi, töldu fulltrúar Reykjavíkurborgar það ekki vera í verkahring borgarinnar að standa straum af öllum kostnaði við stækkunina.

Skrifað var undir samning við Reykjavíkurborg 9. júní 2006 um að borgin mundi leggja félaginu til 75 milljónir á þrem árum þ.e.a.s. árunum 2007. 2008 og 2009. Var það áætlaður um helmingur byggingakostnaðar. Félagið þyrfti því að leita til ríkisvaldsins um að koma að málinu vegna eðlis þess og uppruna.

Nú hófst mikil og löng ganga við að kynna málið fyrir ráðherrum félags-, mennta-, og heilbrigðismála því í eðli sínu heyrði málið á einhvern hátt undir öll þessi ráðuneyti. Mér telst til að við höfum rætt við a.m.k. 8 ráðherra á rúmum tveim árum þ.m.t. aðstoðarmann forsætisráðherra. Hægt og bítandi opnuðust augu ráðamanna fyrir mikilvægi framkvæmdarinnar og ekki síst hvað þjóhagslega hagkvæmt væri að styðja stækkunina.

Félagsmálaráðherra samþykkti 2006 að veita 10 milljónir úr framkvæmdasjóði fatlaðra sem kom til útborgunar 2008. Það var svo fjárlaganefnd Alþingis sem á endanum tók af skarið og leysti málið með fjárveitingum.
Félagið fékk í  fjárlögum 2007 10 milljónir, á fjárlögum 2008 20 milljónir og í fjáraukalögum 2008 20 milljónir.

Félagði hefur einnig fengið styrki til tækjakaupa í nýja þreksalinn frá Minningasjóði Margrétar Björgúlfsdóttur 1.000.000,- kr . Bandalag Kvenna í Reykjavík 500.000,- kr. og Pokasjóði 700.000,- kr.

Hönnun viðbyggingarinnar hófst á árinu 2005 af verkfræðistofu Sigurðar Thorodssen (nú Verkís) og Tark teiknistofu h.f. Fljótlega kom svo verkfræðistofan Hönnun (nú Mannvit) að verkinu. r Skrifað var undir samning við SÞ Verktaka 29. febrúar 2008. Byggingameistari er Sigurður Þórðarson.

Nú er verkinu lokið og hefur það gengið vonum framar. Heildarkostnaður liggur ekki endanlega fyrir, en með þeim tækjakaupum sem þurfti að ráðast í, til að stækkað íþróttahúsið gæti sinnt sínu hlutverki að fullu, má ætla að heildarkostnaðurinn verði a.m.k. 140 til 150 milljónir.

Byggingarnefnd kann öllum þeim sem komið hafa að verkinu bestu þakkir fyrir vel unnin störf svo og öllum þeim sem lagt hafa málinu lið á einn eða annan hátt. Sem og þeim sem stutt hafa verkið s.s. með fjárframlögum og öðrum stuðningi.

Fyrstu hugmyndir af byggingu íþróttahússins voru um mun stærra hús en leyfi fékkst til að byggja. Ef þær hugmyndir hefðu verið samþykktar hefði ekki þurft að koma til stækkunar núna.

Ágætu gestir!
Mönnum er oft tíðrætt um þjóhagslega hagkvæmi og að fjárfestingar þurfi að skila merkjanlegum arði. Ég ætla að leyfa mér að fullyrða að ekkert íþróttahús á landinu skilar meiri þjóhagslegum arði og að starfsemin sem hér fer fram borgar
byggingarkostnað upp á mettíma.

Í endurhæfinu og þjálfun hjá Hl-stöðinni er fólk á öllum aldri og í öllum stéttum þjóðfélagsins. Þátttaka þessa fólks í endurhæfingu hefur það í för með sér að mörg þeirra eru enn að fullu virk á vinnumarkaði. Margir þurfa ekki á dýrri sjúkrahúsvist eða annarri endurhæfingu að halda.

Á vori komandi verður félagið 35 ára en flest ef ekki allt mesta afreksfólk Íslands í íþróttum hefur stigið sín fyrstu skref í íþróttum hjá félaginu og margir hér í þessu húsi. Ég fullyrði að ekkert íþróttafélag á Íslandi  hefur átt þátt í að þjálfa og byggja upp jafn margt afreksfólk í íþróttum.

Um tugur íþróttamanna frá félaginu hefur unnið til um tveggja tuga verðlaunapeninga á Ólympíuleikum auk þess að setja heimsmet og vinna til fjölda verðlauna á Heimsmeistaramótum.

Síðast en ekki síst hefur fjöldi einstaklinga sem byggt hafa upp sitt líkamlega og andlega þrek með æfingum hjá félaginu verið betur færir um að takast á við lífið m.t.t. til fötlunar sinnar, með langskólamenntun og virkri þátttöku í atvinnu- og félagslífi. Þeir hafa  því minna þurft á dýrri endurhæfingu eða sjúkrahúsvist að halda. Auk þess að virk þátttaka þeirra í atvinnulífinu lækkar verulega greiðslur úr almannatryggingarkerfinu.

Vissulega er erfitt að sanna þessar fullyrðingar með mælitækjum, en í 35 ára starfi mínu hjá Tryggingarstofnun ríkisins hef ég glöggt séð hvað þeir einstaklingar sem virkir hafa verið í íþróttum fatlaðra standa sig yfirleitt betur í lífsbaráttunni.

Eins og ég sagði í upphafi vaknaði draumur um íþróttahús fyrir félagið um 1980. Sá draumur varð að veruleika 10 árum síðar. Aftur vaknaði draumur um stækkun um aldamótin. Hann er að rætast núna.

Í raun var síðasti draumurinn stærri og meiri því félagsaðstaðan er fyrir löngu orðin of lítil miðað við starfsemina. Við ákváðum að taka einn áfanga fyrir í einu, en búið er að gera drög að hönnun fyrir Félagsmiðstöð. Við munum því fljótlega banka á dyr og óska eftir stuðningi við að stækka Félagsaðstöðuna.

Ég treysti því að borgarstjórn sem og aðrir sem málið varða sýni þeirri beiðni skilning og velvilja.

Þökk fyrir áheyrnina.

Arnór Pétursson

Siðareglur

Hlutverk siðareglna (code of ethics) er að veita þeim sem koma að íþróttum almennar leiðbeiningar og vera þeim hvatning. Þær eru hluti af þeim anda sem á að vera ríkjandi í félaginu og þurfa að njóta almenns stuðnings meðal félagsmanna. Þær eru ekki tæmandi, heldur leiðbeinandi og hvetjandi. Aðhaldið felst í almennu viðhorfi til boðskapar reglnanna. Þær þarf að kynna öllum hlutaðeigandi.
Staða siðareglna er mismunandi, allt frá því að vera leiðbeinandi yfir í það að hafa refsiákvæði af ýmsum gerðum. Í tilfelli íþróttafélags er ekki þörf á að hafa refsiákvæði þar sem þau er að finna í keppnisreglum einstakra íþróttagreina.

Foreldri/forráðamaður, hafðu ávallt hugfast að:
1.     Barnið þitt er í íþróttum vegna eigin ánægju en ekki til að gleðja þig.
2.     Hvetja barnið þitt til þátttöku í íþróttum, ekki þvinga það.
3.     Hvetja barnið þitt til að fara eftir og virða reglur íþróttanna og að leysa deilur án fjandskapar eða ofbeldis.
4.     Styðja og hvetja öll börn og ungmenni – ekki bara þín eigin.
5.     Vera jákvæður, bæði þegar vel gengur og þegar illa gengur.
6.     Gera aldrei grín að barni eða hrópa að því ef það gerir mistök.
7.     Börn læra mest af því að framkvæma. Lærðu að meta góða frammistöðu allra barna í hópnum.
8.     Læra að meta þátttöku sjálfboðaliða hjá félaginu því án þeirra hefði barn þitt ekki möguleika á að stunda æfingar og keppni með félaginu.
9.     Virða  rétt hvers barns, óháð kyni, kynstofni eða trúarbrögðum.

Iðkandi (yngri) – Þú ættir að:
1.     Gera alltaf þitt besta.
2.     Virða alltaf reglur og venjur varðandi heiðarleika (Fair Play) í íþróttum.
3.     Taka þátt í íþróttum á eigin forsendum en ekki vegna þess að foreldrar þínir eða þjálfari vilja það.
4.     Sýna öllum iðkendum virðingu, jafnt samherjum sem mótherjum.
5.     Þræta ekki eða deila við dómarann.
6.     Sýna öðrum virðingu og vera heiðarlegur og opinn gagnvart þjálfara og forystufólki félagsins sem ber ábyrgð á þér við æfingar og keppni.
7.     Forðast neikvætt tal eða niðurlægjandi köll um samherja, mótherja, dómara, þjálfara eða starfsmenn félagsins.
8.     Koma fram við aðra eins og þú vilt að aðrir komi fram við þig.

Iðkandi (eldri) – Þú ættir að:
1.     Gera alltaf þitt besta.
2.     Sýna ávallt öðrum virðingu, jafnt í meðbyr sem mótbyr.
3.     Virða  alltaf reglur og venjur varðandi heiðarleika (Fair play) í íþróttum.
4.     Hafa heilbrigði alltaf að leiðarljósi og forðast að taka áhættu varðandi heilsu þína
5.     Virða alltaf ákvarðanir dómara og annara starfsmanna leiksins.
6.     Bera virðingu fyrir hæfileikum og getu annarra  óháð kyni, kynþætti, stjórnmálaskoðunum, trúarbrögðum og kynhneigð.
7.     Forðast neikvæð ummæli eða skammir.
8.     Vera  heiðarlegur og opinn í samvinnu við þjálfara og aðra sem styðja þig.
9.     Taka sjálfur höfuðábyrgð á framförum þínum og þroska.
10.   Vera ávallt til fyrirmyndar varðandi framkomu, jafnt utan vallar sem innan, og hafa hugfast að þú ert fyrirmynd yngri iðkenda.
11.   Samþykkja aldrei eða sýna ógnandi eða ofbeldisfulla tilburði.
12.   Forðast náin samskipti við þjálfara þinn.
13.   Neyta aldrei ólöglegra lyfja til að bæta árangur þinn.

Þjálfari:
1.     Meðhöndlaðu alla iðkendur á einstaklingsgrunni og á þeirra eigin forsendum.
2.     Styrktu jákvæða hegðun og framkomu.
3.     Sjáðu til þess að þjálfun og keppni sé við hæfi iðkenda með tilliti til aldurs, reynslu og hæfileika.
4.     Haltu á lofti heiðarleika (Fair Play) innan íþróttarinnar.
5.     Viðurkenndu og sýndu virðingu þeim ákvörðunum sem dómarar taka.
6.     Fáðu iðkendur til að vera með í ákvörðunum sem tengjast þeim og kenndu þeim að bera ábyrgð á eigin hegðun og framförum í íþróttinni.
7.     Vertu réttlátur, umhyggjusamur og heiðarlegur gagnvart iðkendum þínum.
8.     Viðhafðu jákvæða gagnrýni og forðastu neikvæða gagnrýni.
9.     Settu ávallt á oddinn heilsu og heilbrigði iðkenda þinna og varastu að setja þá í aðstöðu sem ógnað gæti heilbrigði þeirra.
10.   Sýndu athygli og umhyggju þeim iðkendum sem orðið hafa fyrir meiðslum.
11.   Leitaðu samstarfs við aðra þjálfara og sérfræðinga þegar þess þarf.
12.   Viðurkenndu rétt iðkandans til þess að leita ráða frá öðrum þjálfurum.
13.   Samþykktu aldrei ógnandi eða ofbeldisfulla tilburði.
14.   Beittu (iðkanda) aldrei kynferðislegu, líkamlegu eða andlegu áreiti.
15.   Taktu aldrei að þér akstur iðkenda, hvorki á leiki né æfingar, nema með skriflegu leyfi foreldra
16.   Sinntu iðkendum á æfingum en þess utan skaltu halda þig í faglegri fjarlægð. Forðastu samskipti gegnum síma og Internetið nema til boðunar æfinga og                  upplýsingagjafar sem ávallt eiga að fara í gegnum umsjónarmann.
17.   Vertu meðvitaður um hlutverk þitt sem fyrirmynd, bæði utan vallar og innan.
18.   Talaðu alltaf gegn notkun ólöglegra lyfja.
19.   Talaðu ávallt gegn neyslu áfengis og tóbaks.
20.   Komdu eins fram við alla iðkendur, óháð kyni, kynþætti, stjórnmálaskoðunum, trúarbrögðum og kynhneigð.
21.   Notfærðu þér aldrei aðstöðu þína sem þjálfari til að uppfylla eigin áhuga á kostnað iðkandans.
22.   Hafðu ávallt í huga að þú ert að byggja upp fólk, bæði líkamlega og andlega.
23.   Komdu þér aldrei í þá aðstöðu að þú sért einn með iðkanda.
24.   Forðastu náið samband við iðkanda, fyrir utan æfingar- og keppnistíma.

Stjórnarmaður/starfsmaður:
1.     Stattu vörð um anda og gildi félagsins og sjáðu um að hvorttveggja lifi áfram meðal félagsmanna
2.     Komdu fram við alla félagsmenn sem jafningja, óháð kyni, trúarbrögðum, stjórnmálaskoðunum, litarhætti og kynhneigð.
3.     Hafðu lýðræðisleg vinnubrögð í heiðri.
4.     Haltu félagsmönnum vel upplýstum og gerðu félagsmenn að þátttakendum í ákvarðanatöku eins og hægt er.
5.     Vertu ávallt til fyrirmyndar varðandi hegðun og framkomu, bæði innan félags og utan.
6.     Taktu alvarlega þá ábyrgð sem þú hefur gagnvart félaginu og iðkendum.
7.     Hafðu ávallt í huga að í félaginu er verið að byggja upp fólk.
8.     Rektu félagið ávallt eftir löglegum og ábatasömum reikningsaðferðum.
9.     Notfærðu aldrei stöðu þína hjá félaginu til eigin framdráttar á kostnað félagsins.